پایداری مالی دولت در اقتصاد ایران با رویکرد مدل هم‌انباشتگی

پایداری مالی دولت اشاره به جریان درآمدها و هزینه‌های دولت دارد. مطابق با تئوری پولی سطح قیمت (MTPL) و تئوری مالی سطح قیمت (FTPL) می‌توان به این موضوع اشاره کرد که دلیل افزایش در سطح عمومی قیمت بدهی مالی دولت و تأمین مالی پولی آن می‌باشد. هدف این تحقیق بررسی پایداری مالی در کسری بودجه دولت می‌باشد. به منظور بررسی این رابطه به دلیل پویایی‌های مدل از رویکرد مدل‌های هم‌انباشتگی پویا و روش حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) استفاده شده است که برای این منظور از داده‌های سالیانه دوره زمانی 1350-1392 در راستای آزمون فرضیه تحقیق مبنی بر اینکه پایداری مالی قوی بین درآمدها و هزینه‌های دولت وجود دارد، استفاده شد. نتایج آزمون ریشه واحد حاکی از انباشته از مرتبه اول بودن متغیرهای هزینه دولت و درآمد‌ها بود، به طوری که بیانگر وجود رابطه بلندمدت بین متغیر‌ها می‌باشد. برای این منظور سه حالت از درآمدهای دولت شامل درآمد مالیاتی، مالیات و درآمد نفتی، و درآمدهای مالیات، نفت و حق‌الضرب بر روی هزینه‌ها برازش شد که به ترتیب منتج به پایداری مالی ضعیف، پایداری مالی قوی و ناسازگاری در پایداری مالی دولت گردیده‌اند. بنابراین پیشنهاد می‌شود به منظور وجود پایداری مالی، دولت درآمدهای نفتی را تا حد امکان در دارایی‌های سرمایه‌ای سرمایه‌گذاری نموده و همچنین با ایجاد اصلاحات در ساختار هزینه‌ای به ایجاد توازن در جریان هزینه‌ها و درآمدهای خود کمک کند. همچنین از آنجایی که بدهی مالی دولت و تأمین مالی آن از طریق پولی کردن کسری بودجه دلیل مهمی بر تورم می‌باشد باید دولت در ساختار مالی خود منضبط‌تر عمل کند.